- عدد اتمی: ۹
- نماد شیمیایی: F
- وزن اتمی: ۱۸.۹۹۸۴۰۳۲
- نقطهی ذوب: ۲۱۹.۶۷-
- نقطهی جوش: ۱۸۸.۱۲-
- تعداد ایزوتوپهای پایدار: ۱
- حالت فیزیکی در دمای اتاق: گاز
منشأ نامگذاری: نام فلوئور از واژهی لاتین و فرانسوی فلوره به معنای جریان یا شاره گرفته شده است.
تاریخچهی کشف
فلوئور واکنشپذیرترین عنصر جدول تناوبی است، به همین دلیل به طور آزاد در طبیعت یافت نمیشود و جداسازی و خالصسازی آن برای دانشمندان بسیار دشوار بوده است. گئورگیوس آگریکولا (Georigius Agricola) در سال ۱۵۲۹ موارد استفاده از فلوریت را شرح داده است. در اوایل دههی ۱۶۷۰ شواندهارد (Schwandhard) دریافت هنگامی که شیشه در معرض فلوریت و اسید قرار بگیرد، شیشهی پردازش شده به دست میآید.
کارل ویلهلم شیل (Carl Wilhelm Scheele) و بسیاری از دانشمندان دیگر آزمایشهایی را با اسید هیدروفلوئوریک انجام دادند که برخی از آنها به نتایج فاجعهباری منجر شد. در نهایت در سال ۱۸۶۶ یک شیمیدان فرانسوی به نام فردیناند فردریک آنری مواسان (Ferdinand Frederick Henri Moissan) موفق شد عنصر فلوئور را از ترکیبهای آن جداسازی کند. او با روش الکترولیز فلوئور را از پتاسیم فلوئورید و هیدروژن فلوئورید به دست آورد. اهمیت پژوهشهای او تا حدی بود که جایزهی نوبل شیمی سال ۱۹۰۶ را از آن خود کرد. امروزه فلوئور از الکترولیز پتاسیم فلوئورید (KF) و پتاسیم فلوئورید اسید مذاب (۲KHF) استخراج میشود.
ویژگیهای عنصر فلوئور
فلوئور در طبیعت به شکل ترکیب کلسیم فلوراید وجود دارد که فلوریت نامیده میشود. فلوریت سازندهی کریستالهای منظم است. منابع عظیمی از فلوریت در شهر کالیفرنیای ایالات متحدهی امریکا وجود دارد. همچنین آلاسکا و آرژانتین هم منابع فلوریت دارند. (تصویر ورودی همین مطلب)
فلوئور الکترونگاتیوترین و واکنشپذیرترین عنصر موجود در جدول تناوبی است. الکترونگاتیوی به معنای تمایل اتم برای کشیدن الکترونهای مشترک به سمت خود است. عدد الکترونگاتیوی که به فلوئور نسبت داده میشود ۴ است و عدد الکترونگاتیوی سایر عناصر نسبت به فلوئور سنجیده میشود. گاز فلوئور خورنده و به رنگ زرد است و با اغلب مواد آلی و غیر آلی واکنش نشان میدهد. این گاز فلز، شیشه، سرامیک و کربن را به خوبی تجزیه میکند و حتی آب در ترکیب با فلوئور با شعلهی روشنی میسوزد.
وجود ترکیبهای فلوئور با گازهای نجیب مانند کریپتون، زنون و رادون تأیید شده است. یک فرضیهی علمی مطرح است که بیان میکند میتوان فلوئور را در همهی ترکیبها جایگزین هیدروژن کرد. صحیح بودن این فرضیه منجر به تولید تعداد گستردهای از ترکیبهای جدید فلوئور میشود. عنصر فلوئور را میتوان تحت روشهای صحیح در مقادیر زیاد حمل و نقل نمود.
کاربردهای فلوئور
تا قبل از جنگ جهانی دوم، تقریباً محصول تجاری خاصی از عنصر فلوئور تولید نمیشد. اما در زمان وقوع این جنگ و کشف کاربردهای فلوئور در تولید بمب اتمی و انرژی هستهای، نیاز روزافزون به این عنصر موجب تولید گستردهی آن شد. فلوئور و ترکیبهای آن در تولید اورانیوم (از هگزافلوراید) و بیش از صد ترکیب تجاری دیگر به کار میروند که از جمله مهمترین آنها، پلاستیکهای تحت دمای بالا هستند. هیدروفلوئوریک اسید در ساخت شیشهها و لامپهای پرداخت شده استفاده میشود. ترکیبهای فلوئوروکلروهیدروکربن به طور گسترده در دستگاههای تهویه و خنک کننده به کار میروند.
فلوئور به عنوان فلوراید محلول در آب برای پیشگیری از پوسیدگی دندانها مفید است. اما اگر مقدار آن از ppm۲ بیشتر شود، میتواند به مینای دندان صدمه بزند. این پدیده دربارهی کودکانی که به تازگی دندانهای دائمی درآوردهاند صدمهی بیشتری میرساند. از فلوراید در خمیردندان هم استفاده میشود و در برخی کشورها مقدار کمی فلوراید به آب شهری اضافه شده تا از پوسیدگی دندان به طور کلان پیشگیری شود.
دانشمندان در حال بررسی فلوئور برای استفاده به عنوان سوخت در موشکها هستند. زیرا کمیت ضربهی ویژه که یکی از فاکتورهای مهم سوختهای موشکی است، در فلوئور بسیار بالا است.
Maryam Doroodian
منابع:
Live Science
Jefferson Lab
WIKIPEDIA
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.