معمولاً دوربینهای عکاسی حرفهای برای عکاسی از حیات وحش و ورزش کاربرد بیشتری دارند ولی اخترشناسان میخواهند از همین لنزها برای بررسی تشکیل کهکشانها و ماده تاریک استفاده کنند.
نقدهای لنز دوربین ۴۰۰ میلیمتر کنُن، حاکی از سرعت و شفافیت تصاویر در عکاسی از فوتبالیستها و قورباغههای دُم قرمز هستند. ولی منتقدین هیچ اشارهای به این لنز برای کشف ماده تاریک و مسالهی تشکیل کهکشان نمیکنند. اخترشناسان، روبرتو آبراهام از دانشگاه تورنتو، و پیتر فان دُکام از دانشگاه یِیل به این نتیجه میرسند که همین لنزها میتوانند به حل معمای رشد و ساختار کهکشانها کمک کنند. بنابر نظریهی مادهی تاریک سرد در کیهانشناسی، کهکشانهای کوچک در هم ادغام شده و کهکشانهای بزرگتری تشکیل میدهند که ساختار عالم را ساخته. ولی دانشمندان باید بتوانند به نسبت انچه الان میدانیم، گواه بیشتری از این ادغامها به دست آورند. علت آن است که حتی پیشرفتهترین تلسکوپها، نور ورودی را آنقدر پراکنده میکنند که نمیتوان ادغامهای کم نورِ کهکشانهای کوچک و پراکنده را دید.


در سال ۲۰۱۳، آبراهام و فان دُکام برای تفکیک کهکشانها کم نورتر آرایهای ساختند که به «آرایهی تلهفوتوی سنجاقک» (Dragonfly Telephoto Array) معروف شد. در این آرایه سه لنز تله فوتوی کنُن ۴۰۰ میلیمتر با کانونی ۲.۸ ال مدل IS II به کار رفته بود. لنزها پوشش بافت نانو داشتند که از میزان پراکندگی نور کم میکرد. با ترکیب تصاویر اضافه که چند لنز در این ترکیبِ چشم مرکب (Compound eye) به کار رفته (همانطور که از نام آرایه بر میآید)، دانشمندان میتوانستند اثرات پراکندگی را کم کنند. آرایهی سنجاقک حالا به ۴۸ لنز در دو خوشه رسیده.

این آرایه جواب داد و در آگوست، این دو اخترشناس و همکارانشان توانستند سنجاقک ۴۴ را کشف کنند که کهکشانی تقریباً پُرجرم مانند راه شیری ولی بسیار کمنورتر و متشکل از یک ستاره به ازای هر ۱۰۰ ستاره در راه شیری است. باقی کهکشان فرض میشود از ماده تاریک تشکیل شده. جاشوا سُکُل در مقالهای، مینویسد این کشف نظریههای کنونی ما دربارهی تشکیل کهکشان را به چالش میکشد.


این تیم بر آن است که بتواند با استفاده از هابل سنجاقک ۴۴ را بررسی کند. آبراهام میگوید:«خنده دار است که قویترین تلسکوپ ساخته بشر را داریم و داریم با مُشتی لنز تله فوتو دنبال جواب میگردیم.»
منابع:
Quanta Magazine
ُScience news for students
صفحه تیم سنجاقک در دانشگاه تورنتو