آیا تا به حال پیش بینی آب و هوا را از تلویزیون تماشا کرده اید؟ اگر چنین است، احتمالاً متوجه حروف “H” و “L” در حال حرکت در نقشه آب و هوا شده اید. آنها اغلب به عنوان مناطق “فشار بالا” (H) و “فشار پایین” (L) نامیده می شوند. فشاری که آنها از آن صحبت می کنند فشار اتمسفر است. تغییرات فشار هوا می تواند تغییرات کوتاه مدت آب و هوا را پیش بینی کند. اما چگونه می توان فهمید که فشار هوا تغییر می کند یا بالا یا پایین؟ دانشمندان ابزاری به نام فشارسنج ساخته اند که می تواند فشار اتمسفر را اندازه گیری کند. در این فعالیت شما با ساختن یک فشارسنج خود متوجه خواهید شد که چگونه فشارسنج کار می کند! ادامه مطلب

مفاهیم کلیدی:

فیزیک / حرکت / سرعت / شتاب / اندازه گیری

مقدمه:

آیا تا به حال با استفاده از یک کنترل کننده حرکت بازی ویدیویی انجام داده‌اید؟ آیا این سوال برای شما پیش آمده که چگونه گوشی‌های هوشمند حس می‌کنند که شما در حرکت هستید؟  چگونه این ابزارهای الکترونیکی حرکت را اندازه می‌گیرند؟ این فعالیت را انجام دهید تا دریابید! ادامه مطلب

مفاهیم کلیدی:

فیزیک/ شیمی/ تصفیه آب/ آب آشامیدنی

مقدمه:

آیا می‌دانید آب آشامیدنی چه مراحلی طی می‌کند تا به شیر آب برسد؟  آب آشامیدنی در تمام دنیا از آب‌های سطحی سرچشمه می‌گیرند- مانند دریاچه‌ها و رودخانه‌ها – یا از منابع زیرزمینی، مثل آب‌های زیر زمینی. اما آیا شما دوست دارید آب را بصورت مستقیم از رودخانه یا دریاچه بنوشید؟ احتمالا نه! این آبها می توانند بسیار آلوده باشند! برای خالص و ایمن شدن، این آب ابتدا باید چند فرایند تصفیه را پشت سر بگذارد، اولین گام در راستا را لخته‌سازی می‌نامند. این فرآیند کمک می‌کند که ذرات موجود در آب که باعث آلودگی می‌شوند، جدا شده و آب آلوده به آب تصفیه و شفاف تبدیل شوند. در این فعالیت این فرآیند را خودتان آزمایش می‌کنید! ادامه مطلب

خورشيد را فرض كنيد كه در آسمان است و يك خورشيد گرفتگي روي مي‌دهد! چه انتظاري داريد؟ آسمان تاريك مي‌شود. بياييد كمي دقيق‌تر بگوييم. گرفت كامل است! يعني قرص خورشيد را ماه مي‌پوشاند. آسمان تاريك يعني‌چه؟ يعني شبي پرستاره! ولي شب نيست. فقط چند دقيقه اين اتفاق مي‌افتد.

حالا يك شبيه سازي انجام بديم و در عكس هم نشان دهيم. خورشيد و ماه كه آن را پوشانده، زمينه‌ي آسمان ستاره هاي دوردستي هستند كه با تاريك شدن آسمان ديده مي‌شوند. حالا اگر ستاره‌اي از ديد چشم يا دوربين ما نزديك خورشيد باشد در واقع در مكاني غير واقعي داريم آن را مشاهده مي‌كنيم. چرا؟
ادامه مطلب

مفاهیم کلیدی:

گرانش/ اصطکاک/ لختی (قانون اول نیوتن)

مقدمه:

آیا تا به حال دیده‌اید یک شعبده باز سفره ای را به سرعت از روی میز بکشد به طوریکه تمامی اجسام سر جای خود باقی بمانند؟ این حقه اصلا جادو نیست! و در اصل علم است! و شما می‌توانید با استفاده از همین قوانین (بدون شکستن هیچ ظرفی) سکه ای را به درون یک ظرف کوچک بیندازید.

یک سکه که بر روی کانتر آشپزخانه قرار دارد به تنهایی حرکتی ندارد مگر اینکه شما یا فرد دیگری آن را حرکت دهید. اگر به آرامی آن را هُل دهید سکه به کدام طرف حرکت می‌کند؟ اگر از ارتفاع چند سانتی آن را رها کنید چه اتفاقی می‌افتد؟ سکه مانند بسیاری از اجسام  صلب عمل کرده و تا زمانی که به آن نیرویی وارد نشود بی حرکت باقی می‌ماند. اما آیا می‌توان شی را در حالی که ساکن است به جایی که می‌خواهید ببرید؟ مثل یک شعبده باز با انداختن یک سکه از نقطه تعادلش به درون یک ظرف کوچک- گرانش در این کار به شما کمک می‌کند. ادامه مطلب

مفاهیم کلیدی
فیزیک/ جرم/ جاذبه زمین/ فضازمان

مقدمه

آیا کلماتی مثل نسبیت عام، چاه گرانشی، فضا-زمان، به نظر ترسناک می آیند؟ نگران نباشید برای درک این مفاهیم لازم نیست آلبرت آینشتاین باشید! این فعالیت جذاب را با استفاده از مواد معمولی خانگی امتحان کنید تا با این مفاهیم و سیاه‌چاله‌ها آشنا شوید. ادامه مطلب

مقدمه:

آیا تا به حالا دچار آفتاب سوختگی شده‌اید؟ اگر بله، می‌دانید گرمای خورشید چه توانی می‌تواند داشته باشد! آیا می‌دانستید این گرما را می‌توان به انرژی الکتریکی تبدیل کرد؟ شما ممکن است درباره‌ی سلول‌های خورشیدی شنیده باشید، اما برج مَکشی خورشیدی به گوش‌تان خورده؟ این ساختار بسیار ساده، از خورشید برای گرم کردن هوا استفاده می‌کند، که سپس به یک توربین درون یک برج بزرگ برق می‌دهد. در این فعالیت شما یکی از این برج‌ها را خواهید ساخت. فکر می‌کنید بتوانید یک پره‌ی چرخان صرفا با هوای گرم بسازید؟ ادامه مطلب

مفاهیم کلیدی:

فیزیک، همرفت، دما، چگالی

مقدمه:

احتمالا می‌دانید که اقیانوس هرگز بی‌حرکت نمی‌ایستد. اما می‌دانید چیزی به نام نوار نقاله اقیانوسی وجود دارد که مقدار زیادی آب را از یک اقیانوس به دیگری انتقال می‌دهد؟ این جریان‌های آبی برای مخلوط کردن و حمل مواد مغذی و اکسیژن ضروری هستند و در آب و هوای ما نقش مهمی ایفا می کنند. این به این دلیل است که آنها آب گرم و سرد را در فاصله های بسیار طولانی حرکت می‌دهند، که بر درجه حرارت خشکی‌هایی که با اقیانوس‌ها هم ارز هستند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برای مثال چریان‌های خلیج، جریانی بزرگ از خلیج مکزیک است که آبهای گرم را به اقیانوس اطلس شمالی منتقل می‌کند و آب و هوای اروپا را ملایم‌تر می‌کند. آیا می‌دانید علت به وجود آمدن «نوار نقاله اقیانوسی» چیست؟ جواب بسیار ساده است: تفاوت در چگالی آب! این فعالیت را انجام بدهید تا بیشتر متوجه بشوید. ادامه مطلب

یک فعالیت علمی موزون از دوستداران علم

مقدمه:
عید نوروز، تعطیلات تابستان و یا اعیاد دیگر سال، روزهای بسیار خوبی هستند. در این روزها خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند. معمولاً روی میزها غذاهای رنگارنگ در ظرف‌های مختلف و نوشیدنی‌هایی در لیوان‌های کوچک و بزرگ سرو می‌شود. آیا می‌دانید که می‌توانید با استفاده از لیوان‌های پایه‌دار بستنی‌خوری موسیقی بنوازید؟ شاید قبلاً این کار را انجام داده باشید. اما آیا تا به حال به این نکته اندیشیده‌اید که چرا لیوان بستنی‌خوری می‌تواند صداهای مختلف تولید کند؟ در فعالیت علمی امروز، در می‌یابید که نه تنها می‌توانید لیوان‌ها را به تولید صوت وادارید، بلکه می‌توانید نت‌های مختلف را تولید کنید. در نهایت می‌توان با این لیوان‌ها یک قطعه آهنگ کوتاه را نواخت. ادامه مطلب

یک ماجراجویی آهنگین از دوستداران علم

مقدمه:

آیا از آواز خواندن گروهی در مدرسه لذت می‌برید، یا همراه با خانواده یا دوستانتان؟ آواز خواندن یک تفریح بسیار جذاب است. اما آیا تا کنون دقت کرده‌اید که افراد مختلف، بخش‌های متفاوتی از یک موسیقی را خوب می‌خوانند؟ یا این که یک آهنگ را به شکل‌های متفاوتی (در اکتاوهای مختلف) می‌خوانند؟ آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که بالاترین نتی که شما می‌توانید بخوانید کدام است؟ پایین‌ترین نت چطور؟ به نظر شما آقایان و خانم‌ها در خواندن بالاترین نت مانند هم عمل می‌کنند و به یک نت یکسان می‌رسند؟ نظرتان درباره‌ی تفاوت میان کودکان و بزرگسالان چیست؟ در فعالیت علمی امروز که پر از نت موسیقی است، به جواب بعضی از این پرسش‌ها می‌رسید.  ادامه مطلب